Het staat er toch echt. Voorin (soms achterin) iedere dichtbundel die ik bezit:
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Soms staat het er beknopter:
©
En toch worden gedichten gekopieerd bij het leven. ‘Iedereen’ zit maar vrolijk te verveelvoudigen en openbaar te maken, zónder toestemming van welke aard ook.
Hoezo, ‘niemand leest gedichten’?!Van gedichten denkt men vaak dat ze niet of nauwelijks gelezen worden. Het zou een ‘niche-genre’ zijn.
Kijk maar naar de verkoopcijfers van dichtbundels: de oplages zijn altijd laag (een stuk of 200), en zelfs die raken zelden uitverkocht.
Ook ik dacht dat ‘niemand’ poëzie las, tot voor kort. Maar juist ik had beter moeten weten. Want ik ben nota bene SEO-tekstschrijver van beroep. Wat dat precies is? En wat dat met poëzie lezen te maken heeft? Dat lees je hieronder.
Eerst even een opvallend cijfer:
Een dichter is iemand die gedichten schrijft. En zo, via de poëzie, iets uitdrukt op een originele manier. Met als doel dat het iets doet met de lezer. Ontroeren, bijvoorbeeld. Of verwonderen. Bevreemden. Kwaad maken. Of melancholiek.
Daarvoor gebruikt de dichter allerlei stijlmiddelen, zoals beeldspraak en ritme. Maar, en dat is het mooie aan poëzie, niets ‘moet’. Zo hoeft een dichter niet per se rijm te gebruiken.
Iedereen kan en mag zich dichter noemen. Maar niet iedereen wordt als dichter gepubliceerd door een uitgever. Je zou dus een onderscheid kunnen maken tussen ‘amateurdichters’ en ‘professionele dichters’.
Uiteraard kan een dichter zowel man als vrouw zijn. Bij een vrouw spreken sommigen nog steeds over een ‘dichteres’.
Meestal gaat het bij een gedicht om een geschreven tekst die je herkent aan plots afgebroken regels en korte ‘alinea’s’ (strofen). Daarnaast wil de schrijver (dichter) graag dat het gedicht iets met je doet. Bijvoorbeeld dat het een emotie bij je oproept. Of dat je erdoor gaat nadenken. Of dat je het simpelweg ‘mooi’ vindt. Gedichten behoren tot het literaire genre van de poëzie.
Ik wil er direct bij zeggen: bovenstaande omschrijving klopt op zich wel, maar schiet tegelijkertijd aan alle kanten tekort. Want wat een gedicht ‘is’, is onmogelijk te omschrijven op een manier die recht doet aan alle gedichten die er ooit geschreven zijn. Een gedicht kan vele vormen aannemen. Geen dwangbuis die op al die verschijningsvormen past.
Poëzie is een bijzondere manier om iets te zeggen in de vorm van een gedicht. Je herkent deze vorm bijvoorbeeld aan versregels die (soms heel plotseling) afgebroken worden. Poëzie rijmt vaak, maar dat hoeft niet.
Eigenlijk mag ‘alles’ in de poëzie: een dichter mag alle taalregels breken. Maar er is wel een addertje onder het gras: áls een dichter de regels breekt, moet hij/zij daar wel een goede reden voor hebben. Bijvoorbeeld omdat hij/zij zo een betekenis oproept.
In poëzie is niets ‘toevallig’ of ‘willekeurig’. Ieder woord, iedere afbreking, iedere keuze heeft een reden.
Linkedin